“Eya ara ifo ni awon orisirisii eya ara ti a maa n lo fun pipe iro ede”. Abuda kan pataki ti o ya awa eniyan soto si awon eda yooku ni ebun oro-siso. Bi apeere, ti a ba so wi pe ‘Bawo ni nnkan’, awon eya ara kan wa ninu ara wa lati ori de […]
AKORI EKO: ATUNYEWO AWON EYA ARA IFO Read More »
ORUNMILA ITAN NIPA ORUNMILA Okan pataki ni Orunmila je ninu awon okanlenirinwo Irunmole ti won ti ikole orun ro si Ofe Oodaye. Ni Oke Igbeti ni Orunmila koko de si ki o to lo si Oke Itase. Idi niyi ti won fi n ki i ni ‘Okunrin kukuru Oke Igbeti’. Orunmila ni alakoso Ifa dida
AKORI EKO: ITESIWAJU AWON ORISA ILE YORUBA Read More »
Igba mewaa (200 x 10) ni a n pe ni egbaa. A le wa ka a bayii: Onka Geesi Onka Yoruba Alaye ni Yoruba Alaye ni Geesi 2,000 4,000 6,000 8,000 10,000 12,000 14,000 16,000 18,000 20,000 Egbaa Egbaaji Egbaata Egbaarin Egbaarun-un Egbaafa Egbaaje Egbaajo Egbaasan-an Egbaawaa (oke kan) Igba lona mewaa Igba lona ogun
AKORI EKO: ITESIWAJU ONKA YORUBA Read More »
ITAN NIPA OGUN Ogun je okan pataki ninu awon okanlenirinwo irunmole ti won ti ikole orun wa si ile aye. A gbo pe nigba ti awon orisa n bo wa si ile aye, won se alabaapade igbo didi kijikiji kan. Orisa-Nla ni a gbo pe o koko lo ada owo re lati la ona yii
AKORI EKO: ORISA ILE YORUBA Read More »
Ibanisoro ni ona ti eniyan meji tabi ju bee lo n gba fi ero inu won han si ara lona ti o fi ye won yekeyeke. Ona yii ni a n pen i ede. Ede ni o n fun ohun ti a n so ni itumo. Bi eni meji ti won ko gbo ede ara
AKORI EKO: ITESIWAJU EKO LORI ONA IBANISORO Read More »
Femi: Boolu ale yii ko yoyo, o dun yato. Abi? Bayo: Bee ni. Mo gbadun re gan an ni. Ki lo ri si ayo ti Kola gba wole ti Refiri fagi le un? Femi: Mo rii. O dun mi wonu eegun. O dabi eni pe Refiri ti fon fere ki Kola to gba boolu naa
Aroko ti a ko to da lori itakuroso laaarin eniyan meji tabi ju bee lo ni a n pen i aroko oni-soro-n-gbesi. Abuda Aroko Onisoro-n-gbesi O maa n ni akopa bii ere ori itage Oro enu akopa kookan maa n han ni iwaju oruko won Iso bee ko gbodo gun ju, ko si se regi
AKORI EKO: AROKO ONI-SORO-N-GBESI Read More »
Ninu oro ‘baba’ ege meji ni a ni: ‘ba-ba’. Ege kookan ni o ni iro faweli ati ami ohun. Ege kookan yii ni a n pe ni silebu. ABUDA SILEBU (i) Silebu le je iro faweli kan tabi iro konsonanti ati faweli. Apeere: i – ya ba – ba ko –
AKORI EKO: ATUNYEWO LORI SILEBU EDE YORUBA Read More »
Aroko ajomo-sispaya je aroko ti a fi n se isipaya awon ori oro to je mo ohun ayika eni. Aroko yii fi ara jo aroko asapejuwe sugbon o jinle ju u lo. Bi aroko asapejuwe se le fe ki o sapajuwe ‘Ile-iwe re’, aroko ajemo isipaya yoo fe ki a so nipa idagbasoke to de
AKORI EKO: AROKO AJEMO – ISIPAYA Read More »
Mofiimu ni ege tabi fonran ti o kere julo ti o si ni ise ti o n se (tabi ihimo kikun) ninu ihunoro. Apeere eya moffimu ni oju, omo, owo, alaafia, eemi, egbon ati, ai, a, i, on. A ko le se atunge awon ege mofiimu oke wonyi mo ti a ba ge e, won
AKORI EKO: MOFIIMU Read More »
Aayan ogbufo ni itumo ede lati ede kan si omiran, paapaa julo ede geesi si ede Yoruba. Amuye for Ogbufo Gbigbo ede mejeeji: a gbodo gbo ede mejeeji daradara, eyi ni ede ti yoo tumo ati ede ti yoo tumo re si. Mimo ko ati mimo kaa: ogbufo gbodo le ka ede mejeeji daradara nitoripe
AKORI EKO: ATUNYEWO AAYAN OGBUFO Read More »
Laye atijo ko si ofin ti a ko sile gege bi ti ode – oni. Sugbon, a no awon asa, eewo, ilana ti awon agba fi n se eto agbo ile ati akoso ilu. Bi o tile je pe ako ni akosile ofin naa gege bi a ti nii ninu iwe ofin lode oni, ole
AKORI EKO: ORAN DIDA ATI IJIYA TI O TO Read More »
Oro aponle je eyo oro kan ninu ihun gbolohun ti o maa n pon oro – ise. Ise re gan-an ni lati se afihan itumo fun apola ise ninu gbolohun. Bi apeere: (i) Tunde rin: (ii) Tunde rin jaujau Tunde rin kemokemo Tunde rin pelepele Gholohun (i) je oro ise alaigbagbo (rin) ko I oro
AKORI EKO: IYATO TI O WA LARIN ORO APONLE ATI APOLA APONLE Read More »
Ohun ti o n bi oro agbaso nip e ko se e se fun eniyan lati wan i ibi gbogbo ti won ba n soro. Nigba ti eniyan ko basi tisi ni ibiti won bat i n soro kan o daju pe elomiran ti o wa nibe ni a n reti pe yoo wa so
AKORI EKO: ORO AGBASO Read More »
Ohun to soro lati mo kulekule ohun ninu egbe awo nitori won kofi eni ti kii se omo egbe idi niyi ti o fi je omo egbe lo le so pelu idaniloju ohun ti o n sele ninu egbe won. Orisirisii egbe awo ti o wa: Egbe ogboni (abalaye ati ti igbalode) Oro Egungun Agemo
AKORI EKO: EGBE AWO LORISIRISII Read More »
Ogun jije se pataki pupo laarin awon Yoruba oun nii fi ilu alagbara han yato si ilu ti ko ni agba la. Orisii ogun meji ni o wa: Ogun ti a le pen i ogun adaja; ati Ogun ajadiju tabi ogun ajaku-akata: eyi le je ogun adugbo si adugbo, ileto si ileto tabi ilu si
AKORI EKO – ETO OGUN JIJE LAYE ATIJO Read More »
Awon Yoruba gbagbe pe bi eniyan ba ku yoo lo si orun, yala orun rere tabi orun ti o ni iya ninu won gba pe bi eniyan ba ku, o tun le padawa ya lodo o mo re nipa bibi ige ge bi o mo. Orisii oku meji ni o wa gege bi ojo ori
AFIWE ASA ISINKU ABINIBI ATI ETO ISINKU ABINIBI ATI ETO ISINKU ODE – ONI Read More »
Apeere gbolohun lori oro – oruko ni ipo alo: O mu emu Ajadi fo agbe Ekundayo ko ile alaja Oro oruko ni ipo eyan Okunrin oloro naa kun i afemojumo Aja ode pa etu nla Ewure Toorera ni won ji Ile olowo naa rewa ORISII ORO ORUKO Oruko eniyan – Bisi, Dele Oruko eranko
AKORI EKO: ITESIWAJU LORI ISORI ORO EDE YORUBA Read More »
Oro – ise ni oro tabi akojopo oro to n toka si isele tabi nkan ti oluwa se ninu gbolohun. Bi apeere: Ade ra iwe ede Yoruba Tuned gun igi osan “ra” ati “gun” ni opomulero to je oro – ise ti a fi mo nkan ti oluwa se ninu iso oke wonyii: Abuda oro
AKORI EKO: ORO – ISE Read More »